عبارت «منتهی‌الامال» چگونه خوانده می‌شود؟

 قبل از آنکه به چگونگی خواندن عبارت فوق بپردازیم به مقدمه‌ای در مبحث مهم «التقاء ساکنین» اشاره می‌نماییم که بسیارکاربردی است:

التقاء ساکنین به معنی:«برخورد دو ساکن به یکدیگر»می‌باشد؛ یعنی این قاعده که وقتی در ترکیب دو کلمه، حرکت حرف آخر کلمۀ اول، ساکن باشد و حرکت حرف اول کلمۀ دوم نیز ساکن باشد، این ترکیب چگونه خوانده می‌شود؟

۱٫جهت سهولت

اگر دو حرف ساکن پهلوی هم قرار بگیرند، به جهت سهولت در تلفظ، ساکنِ اول، بدَل به کسره می‌شود.مثل:قلِ الحمد

نکته:فقط،کلمۀ «مِن» از این قاعده مستثناست و به جای کسره «فتحه» می‌گیرد؛ مثل:منَ الله- منَ الدنیا- منَ الاخره

۲٫حروف عله:

اگر ساکنِ اول، حروف( و- ا -ی) بود، در این صورت در هنگام التقای ساکنین بجای کسره گرفتن، حرف عله حذف می شود، مثل:وَ اِذا الجبال(وَ اِذَلجِبال)- فِی‌المدینه(فِلمَدینه)- ذُوالعرش(ذُلعرش)-مَرضَی المومنین(مرضَل مؤمنین)- اَیدِی النّاس(اَیدِنّاس)

نکته: در جایی که نون وقایه داشتیم نیز «ی» حذف می‌شود، مثل: اللهُمَ اَرِنِی الطلعَةَ الرّشیدة(اللهُمَ اَرِنِطّلعَة الرشیدة)- یُبَلّغَنِی المَقام المَحمود(یُبَلّغَنِل مَقامَل محمود)-رَزَقَنِی البَرائَةَ(رَزَقَنِل بَرائَةَ)

۳٫یای متکلم:

یای متکلم برخلاف حروف علّه وقتی به کلمۀ ساکنی برسد حذف نمی‌شود و در این هنگام فتحه می‌گیرد که به آن «فتحۀ عارضی» می‌گویند، مثل:اللهُمَ اغفِرلیَ الذُنوب- حَسبیَ الله- عِبادیَ الصّالحون

دربارۀ عبارت«منتهی‌الامال»:

دربارۀ عبارت«منتهی‌الامال»:
کلمۀ«منتهی» مثل:《منتظر》که با کسر “ظ” و فتح “ظ” می تواند بر اساس قاعده ی اسم فاعل و اسم مفعول خوانده شود و “منتهی” نیز با فتح و کسر حرف قبل از “ی” می تواند خوانده شود.
با فتح، اسم مفعول است و به معنی آرزوهای پایان یافته و با کسر ، اسم فاعل است و به معنی آرزوهای پایان دهنده می باشد.
همچنین 《منتهی》بصورت:«منتها» خوانده می‌شود، مثل:«مبتلی» و «تقوی» که بصورت:«مبتلا» و «تقوا» خوانده می‌شوند. در عرب می‌دانیم که حرکت قبل از «ا» فتحه می‌باشد، مثل:اهدنَاالصراطَ المُستَقیم؛ بنابراین برای خواندن «منتهی‌الامال»، « ـهـ » را فتحه داده و طبق قواعد فوق «ی» را حذف نموده و می‌خوانیم:«منتَهَل‌آمال»، مثل:منتهَی‌الاشارات(منتهَل‌اشارات) – منتهَی‌الجُموع(منتهَل‌جُموع) – منتهَی‌المَعروف(منتهَل‌مَعروف)

مجیدطاهری

شهریور۱۴۰۰

سایت:www.vmadahi.ir

تلگرام:https://t.me/amoozeshmaddahi

ایتا:@doctortaheri